Windows 11 mặc định được thiết kế cho đa tác vụ và bảo mật, điều này khiến hệ thống chạy nhiều dịch vụ nền không cần thiết cho gaming. Bằng cách tắt những tiến trình không dùng, kích hoạt Game Mode, tối ưu cài đặt năng lượng và GPU, bạn có thể tăng FPS 10-30%, giảm lag và stutter mà không cần nâng cấp phần cứng. Bài hướng dẫn này sẽ giúp bạn
tối ưu Windows 11 để đạt hiệu suất gaming tối đa với các bước chi tiết, dễ thực hiện.
Giải phóng tài nguyên hệ thống bằng cách tắt ứng dụng không cần thiết
Một trong những nguyên nhân chính khiến game bị lag, giật hình là vì Windows chạy quá nhiều ứng dụng nền tiêu tốn tài nguyên. Những ứng dụng như Skype, Spotify, Antivirus, hay các dịch vụ đám mây sẽ liên tục tiêu tốn CPU, RAM, và I/O ổ đĩa. Bằng cách tắt những ứng dụng không cần thiết trước khi chơi game, bạn sẽ giải phóng tài nguyên quý giá cho trò chơi.
Nhấn Ctrl + Shift + Esc để mở Task Manager, chọn tab Startup, rồi click phải vào ứng dụng bạn muốn tắt và chọn Disable. Bạn cũng có thể chọn ứng dụng và nhấn nút Disable ở góc dưới bên phải. Trạng thái sẽ thay đổi thành "Disabled" ngay lập tức, và thay đổi sẽ có hiệu lực từ lần khởi động Windows tiếp theo mà không cần khởi động lại máy.
Lưu ý: Nếu bạn muốn bật lại một ứng dụng khởi động sau này, hãy quay lại tab Startup, chọn ứng dụng, và nhấn Enable.
Tắt các ứng dụng tốn nhiều tài nguyên phần cứng (Disable Resource-intensive Applications)
Ngoài các ứng dụng khởi động, còn có nhiều ứng dụng đang chạy tại thời điểm hiện tại tiêu tốn CPU, RAM, hoặc I/O rất cao. Dừng những ứng dụng này trước khi chơi game sẽ cải thiện hiệu suất đáng kể.
Mở Task Manager (Ctrl + Shift + Esc), chọn tab Processes, rồi nhấn vào cột CPU/Memory để sắp xếp theo mức sử dụng (ứng dụng tiêu tốn cao nhất ở đầu). Những ứng dụng có CPU > 20%, Memory > 500MB, hoặc Disk > 10% nên được tắt.
Để dừng ứng dụng, click phải vào nó, chọn End Task hoặc chọn rồi nhấn nút End Task ở góc dưới bên phải, nhưng tuyệt đối không tắt các tiến trình hệ thống như explorer.exe, dwm.exe, hay svchost.exe.
Đơn giản hóa giao diện để máy dồn toàn bộ sức mạnh cho game.
Windows 11 có rất nhiều hiệu ứng hình ảnh đẹp mắt như transparency effects, window animations, shadow effects, v.v. Những hiệu ứng này tạo ra giao diện đẹp nhưng tiêu tốn GPU và CPU đáng kể. Bằng cách tắt những hiệu ứng này, bạn sẽ giải phóng GPU/CPU cho game.
Nhấn Windows + R (hoặc RUN), gõ sysdm.cpl rồi nhấn Enter để mở cửa sổ System Properties.
Chọn tab Advanced → Settings ở phần Performance để mở cửa sổ Performance Options. Tại đây, chọn "Adjust for best performance" để tắt tất cả hiệu ứng hình ảnh, giúp máy tính đạt hiệu suất tối đa. Nhấn Apply rồi OK để lưu thay đổi.
Kích hoạt chế độ Ultimate Performance trong Power Plan (đối với laptop nói chung)
Power Plan (trong laptop) cho phép cách Windows quản lý CPU và GPU. Mặc định, Windows 11 sử dụng "Balanced" mode (hiệu suất cân bằng), điều này có nghĩa là CPU sẽ giảm tốc độ khi không cần tất cả sức mạnh, để tiết kiệm năng lượng. Tuy nhiên, để chơi game với hiệu suất tối đa, bạn cần chuyển sang "Ultimate Performance" mode (hiệu suất tối đa), trong đó CPU và GPU luôn chạy ở tốc độ cao nhất.
Cách Mở Khóa Ultimate Performance Bằng Command Prompt (trong cmd)
Ultimate Performance Power Plan được ẩn trong Windows 11 mặc định, bạn cần "mở khóa" nó bằng Command Prompt.
Vào RUN, gõ cmd rồi nhấn Ctrl + Shift + Enter để mở Command Prompt với quyền Admin. Dán lệnh
powercfg -duplicatescheme e9a42b02-d5df-448d-aa00-03f14749eb61
vào và nhấn Enter. Nếu thành công, bạn sẽ thấy thông báo "Power Scheme GUID : [GUID] ([Scheme Name])", điều này có nghĩa là Ultimate Performance đã được kích hoạt và có thể sử dụng được.
Chú ý: Lệnh này chỉ cần chạy một lần duy nhất. Sau đó, Ultimate Performance sẽ luôn có sẵn trong danh sách Power Plans.
Hướng Dẫn Chọn Ultimate Performance Trong Power Plan
Mở Settings (Windows + I), vào System → Power & battery, nhấn vào dropdown Power mode để xem các tùy chọn có sẵn.
Chọn "Ultimate Performance" từ danh sách (nếu đã chạy lệnh mở khóa ở bước trước).
Windows sẽ áp dụng ngay lập tức mà không cần khởi động lại. Để xác nhận, bạn có thể mở Control Panel → Power Options để kiểm tra xem Power Plan hiện tại có hiển thị "Ultimate Performance" không.
Lưu Ý Về Tiêu Thụ Điện Năng Và Nhiệt Độ
Ultimate Performance sẽ:
-
Tăng tiêu thụ điện 20-30%: Nếu bạn sử dụng Ultimate Performance suốt ngày, hóa đơn điện sẽ tăng. Khuyến cáo chỉ sử dụng khi gaming hoặc làm công việc nặng.
-
Phát sinh nhiệt độ cao: CPU và GPU sẽ chạy ở tốc độ tối đa, phát sinh nhiệt độ cao. Bạn cần có hệ thống tản nhiệt tốt (CPU cooler mạnh, case có quạt tốt, v.v.).
-
Giảm tuổi thọ phần cứng: Hoạt động ở tốc độ cao suốt lúc sẽ làm giảm tuổi thọ CPU và GPU. Chỉ sử dụng khi cần.
Tối ưu tùy chỉnh và cập nhật driver của card đồ họa
Cập nhật Driver GPU thường xuyên
Driver GPU là phần mềm điều khiển GPU, cho phép Windows giao tiếp với GPU. Driver cũ có thể gây lỗi hiệu suất, không hỗ trợ tính năng mới, hoặc gặp vấn đề tương thích với game mới. Bạn có thể cập nhật driver NVIDIA/AMD thông qua ứng dụng chính thức (GeForce Experience hoặc AMD Radeon Software) hay tải thủ công từ trang web nhà sản xuất (nvidia.com hoặc amd.com). Sau đó là cài đặt driver mới tải và khởi động lại máy.